हिंदुहृदय सम्राट कै. बाळासाहेब ठाकरे / Balasaheb Thackeray

हिंदुहृदय सम्राट बाळ केशव ठाकरे ऊर्फ बाळासाहेब ठाकरे (जानेवारी २३, इ.स. १९२६; पुणे - नोव्हेंबर १७, इ.स. २०१२;मुंबई) हे महाराष्ट्रातील शिवसेना पक्षाचे संस्थापक, राजकारणी, व्यंगचित्रकार, संपादक होते. सामना या मराठी दैनिकाचे हे संस्थापक, तसेच प्रमुख संपादक होते.

२३ जानेवारी, इ.स. १९२७ मध्ये प्रबोधनाची परंपरा असणाऱ्या घरात, पुणे येथे बाळासाहेब ठाकरे यांचा जन्म झाला. त्यांचे वडील केशव सीताराम ठाकरे ऊर्फ प्रबोधनकार ठाकरे त्या काळात आपल्या लेखनातून, वक्तृत्वातून तसेच कार्याच्या माध्यमातून लोकजागरणाची धुरा सांभाळत होते. प्रबोधनकार अन्यायकारक रूढी-परंपरांवर व जातिभेदात्मक वर्णव्यवस्थेवर कडाडून हल्ला चढवत होते. तसेच संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीतील त्यांचे योगदानही महत्त्वपूर्ण होते. प्रबोधनाचा, पुरोगामी विचारांचा व आक्रमक वृत्तीचा प्रबोधनकारांचा वारसा बाळासाहेबांमध्येही कळत-नकळतपणे उतरला.
सर्वप्रथम एक कलाकार म्हणून -एक व्यंगचित्रकार म्हणून- त्यांनी सामाजिक प्रश्र्नांवर भाष्य करण्यास सुरुवात केली. इ.स. १९५० मध्ये ते 'फ्री प्रेस जर्नल’ मध्ये व्यंगचित्रकार म्हणून रुजू झाले. पुढील काळात त्यांनी ज्येष्ठ व्यंगचित्रकार आर.के. लक्ष्मण यांच्यासमवेतही काही काळ काम केले. फ्री प्रेस जर्नलमध्ये काम करीत असतानाच बाळासाहेब विविध संस्थांसाठी, कंपन्यांसाठी व नियतकालिकांसाठी चित्रे-व्यंगचित्रे-जाहिरातीचे डिझाइन या क्षेत्रांतही काम करीत असत.
पुढे बाळासाहेबांनी नोकरी सोडून स्वत:चे साप्ताहिक (व्यंगचित्रात्मक) काढण्याचा निर्णय घेतला. या निर्णयानुसार त्यांनी ऑगस्ट, इ.स. १९६० मध्ये ‘मार्मिक’ हे साप्ताहिक सुरू केले. साप्ताहिकासाठीचे हे ‘मार्मिक’ नाव बाळासाहेबांना प्रबोधनकारांनीच सुचविले. मराठीतील हे पहिले व्यंगचित्र साप्ताहिक ठरले. ‘मार्मिक’ च्या पहिल्या अंकाचे प्रकाशन तत्कालीन मुख्यमंत्री यशवंतराव चव्हाण यांच्या हस्ते झाले. या समारंभास प्रा. अनंत काणेकरही उपस्थित होते. महाराष्ट्राच्या उद्धारासाठी आणि मराठी माणसाच्या स्वाभिमान जागृतीसाठीच बाळासाहेबांनी मार्मिकची सुरुवात केली. संयुक्त महाराष्ट्र स्थापन झालेला होता, पण प्रामुख्याने मुंबईत मराठी माणसावर अन्याय होतच होता. या प्रश्र्नाला मार्मिकने वाचा फोडली. महाराष्ट्रात येऊन मराठी माणसाबद्दल अनादर बाळगणार्‍यांना बाळासाहेबांनी प्रथम व्यंगचित्रांच्या माध्यमातून वठणीवर आणण्याचा प्रयत्न केला. इ.स. १९६० पासून ते आजतागायत राष्ट्रीय व महाराष्ट्र राज्य स्तरावरील प्रत्येक महत्त्वाच्या घडामोडीत, तसेच इतिहासाच्या प्रत्येक टप्प्यावर मराठी जनांना मार्गदर्शन करत ‘मार्मिक ’ अतिशय महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे.
महाराष्ट्रात निर्माण झालेले - मराठी द्वेषाचे व मराठी माणसांवरील अन्यायाचे - व्यंग केवळ चित्रांनी दूर होणार नाही. त्यासाठी आणखी संघटित प्रयत्न करायला हवेत असा विचार बाळासाहेबांनी केला. 'हर हर महादेवची' गर्जना मराठी माणसाच्या मनात पुन्हा एकदा घुमायला हवी आणि प्रत्येक मराठी माणसाने महाराष्ट्राचा स्वाभिमान मनात बाळगायला हवा. एक दिवशी वडिलांनी, प्रबोधनकार ठाकरेंनी प्रश्न विचारला..“बाळ लोके तर जमली पण याला संघटनेचे रुप देणार कि नाही? काही नाव सुचतय का संघटने साठी?” बाळासाहेब बोलले ..”विचार तर चालु आहे..पण संघटनेला नाव…” “मि सांगतो नाव….....शिवसेना.........यानंतर बाळासाहेबांनी जून १९, इ.स. १९६६ रोजी ‘शिवसेनेची स्थापना केली. समाजसुधारकांची समृद्ध परंपरा असलेला महाराष्ट्र पुरोगामी आहे, पण मराठी माणूस मागेच राहिला आहे. महाराष्ट्रात सुविधा आहेत, पण मराठी माणूस दु-विधेत आहे. महाराष्ट्रात उद्योग आहेत, पण मराठी तरुण बेरोजगार; तर महाराष्ट्रात पैसा आहे पण मराठी माणूस गरीब. ही परिस्थिती बाळासाहेबांसारख्या सूक्ष्म निरीक्षकाने ओळखली. महाराष्ट्राला भारतात मान आहे पण मराठी माणूस महाराष्ट्रातच (प्रामुख्याने मुंबईत) अपमानित होतो आहे. हा विरोधाभास बाळासाहेबांनी शिवसेनेच्या माध्यमातून महाराष्ट्राच्या लक्षात आणून दिला. यातूनच मराठी माणूस संघटित झाला. शिवसेनेचा पहिला मेळावा ऑक्टोबर ३०, इ.स. १९६६ रोजी शिवतीर्थ मैदानावर संपन्न झाला. या मेळाव्यास सुमारे ५ लाख लोकांनी गर्दी केली होती. या मेळाव्यापासूनच शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब आणि शिवतीर्थावरील (शिवाजी पार्कवरील) मराठी माणसांची प्रचंड गर्दी यांच्यामध्ये नातेसंबंध प्रस्थापित होण्यास सुरुवात झाली. तेव्हापासून आजपर्यंत शिवतीर्थावरून, गर्दी आणि बाळासाहेब ठाकरे हे इथे जुळलेले गणित आजतागायक फ़िसकटलेले नाहिये.
वक्तृत्वाबरोबरच भेदक लेखन हेदेखील बाळासाहेबांच्या व्यक्तिमत्त्वाचे एक महत्त्वपूर्ण वैशिष्ट्य. प्रबोधनकार ठाकरे व प्रल्हाद केशव अत्रे यांचा प्रभाव त्यांच्या लेखनात जाणवतो. शिवाय व्यंगचित्रकाराची वेधक - वेचक निरीक्षणदृष्टीही त्यांच्यामध्ये आहेच. ‘सामना’ हे केवळ शिवसेनेचे मुखपत्र नसून जिवंत महाराष्ट्रीय माणसाचा तो हुंकार आहे असे म्हटल्यास ती अतिशयोक्ती होणार नाही. ‘सामना’ तील संपादक बाळ ठाकरे यांच्या अग्रलेखांची वाट पूर्ण महाराष्ट्र पहात असतो.
शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब व भा.ज.प. चे दिवंगत नेते प्रमोद महाजन यांच्या मुत्सद्दीपणातून शिवसेना-भा.ज.प. युती आकाराला आली. तसेच पुढे प्रामुख्याने शिवसेनाप्रमुखांच्या झंझावाती सभांमुळे-दौऱ्यांमुळे इ.स. १९९५ मध्ये शिवसेना-भारतीय जनता पार्टीचे सरकार महाराष्ट्रात स्थापन झाले, आणि मनोहर जोशी हे शिवशाहीचे पहिले मुख्यमंत्री बनले. हे महाराष्ट्रातील खर्‍या अर्थाने पहिले कॉंग्रेसेतर सरकार होते. हा सत्तांतराचा चमत्कार शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब ठाकरे यांच्या वक्तृत्व व कार्यशैलीमुळेच घडला.
हिंदुत्व या मुद्याबाबतही बाळासाहेबांनी आपले विचार रोखठोकपणे मांडले. बॉंबस्फोट, देशविघातक कृत्ये घडवणार्‍या धर्मांधांना या देशात राहण्याचा अधिकार नाही. मतपेटीचे राजकारण करत अशा मुस्लिमांचे लांगुलचालन कोणी करू नये. भारताला आपला देश मानणार्‍या राष्ट्रवादी मुस्लीम लोकांना आपला कोणत्याही प्रकारचा विरोध नाही - असे स्पष्ट विचार त्यांनी शिवसैनिकांसमोर व जनतेसमोर मांडले. या स्पष्ट व रोखठोक भूमिकेमुळेच हिंदुहृदयसम्राट ही त्यांना प्राप्त झालेली उपाधी सार्थ ठरते. ‘गर्व से कहो हम हिंदू है’ या घोषणेला खरा अर्थ महाराष्ट्रात प्राप्त झाला तो शिवसेनाप्रमुखांमुळेच.

झुणका-भाकर केंद्रांची योजना, वृद्धाश्रमांची साखळी, वृद्धांना सवलती, झोपडपट्टीवासीयांना घरे, मुंबई-पुणे द्रुतगती मार्ग, मुंबईतील उड्डाणपूल, बॉम्बे चे मुंबई असे नामकरण... अशा अनेक योजना-प्रकल्पांची मूळ संकल्पना ही बाळासाहेबांचीच. व्हॅलेंटाईन डे सारख्या संस्कृतिविघातक पाश्चिमात्य उत्सवांना विरोध, परप्रांतीयांच्या तसेच बांगलादेशींच्या विरोधातील आंदोलने यांमागचा विचारही बाळासाहेबांचाच. बाळासाहेबांनी राजकारणात (सत्ताकारणात) जात या घटकाचा अजिबात विचार केला नाही. तसेच त्यांनी तरुणांच्या आकांक्षांना पंख लावले. त्यामुळेच अनेक जातीपातींच्या मराठी तरुणांना विविध सत्तापदे प्राप्त झाली, होत आहेत. हाच इतर पक्षांत व शिवसेनेत आणि इतर नेत्यांत व बाळासाहेबांमध्ये असलेला फरक होय.
जातीपातींचे राजकारण, सहकारी संस्था - साखर कारखाने स्थापन करून केलेले सत्ताकारण, कुटिल राजकीय डावपेच असे महाराष्ट्रातील परंपरागत राजकारण बाळासाहेब ठाकरे यांनी केले नाही. तरुणांची मने महाराष्ट्राच्या अभिमानाने भारून टाकणे, जनतेच्या मनातील विचार नेमके ओळखून, त्यांची नाडी ओळखून ते विचार एकमेवाद्वितीय अशा वक्तृत्व शैलीच्या साहाय्याने मांडणे आणि आक्रमक संघटनेच्या माध्यमातून विविध आंदोलने करणे, अशी कार्यपद्धती बाळासाहेबांनी अवलंबिली. मनोहर जोशी, सुधीर जोशी, कै. प्रमोद नवलकर, कै. मधुकर सरपोतदार, छगन भुजबळ, सुरेश प्रभु, कै.आनंद दिघे, दत्ताजी नलावडे,.... असे असंख्य नेते बाळासाहेबांनी घडविले. शिवसेनेचे सध्याचे कार्यकारी प्रमुख उद्धव ठाकरे तसेच महाराष्ट्र नवनिर्माण सेनेचे अध्यक्ष राज ठाकरे यांच्या जडणघडणीतही अर्थातच बाळासाहेब ठाकरे यांचाच मोठा वाटा आहे. स्वत: प्रत्यक्ष कोणतेही सत्तापद न भूषविता सत्ताकारणाला योग्य ती दिशा देणे ही राजकारणाची - सत्ताकारणाची पद्धतही खास बाळासाहेबांचीच.
अनेक नेते येतात आणि जातात. निवडणूक, प्रचार, पद, पैसा आणि शेवटी एखादा पुतळा एवढ्यावरच बहुतेक राजकारण्यांचे राजकारण संपून जाते. पण लोकांच्या हितासाठी जिवाच्या आकांताने लढणारा योद्धा मात्र कधीच संपत नाही. शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब केशव ठाकरे हे असेच योद्धे आहेत.
बाळासाहेब ठाकरे यांचे १७ नोव्हेंबर, इ.स. २०१२ रोजी भाप्रवेनुसार १५३० वाजता मुंबईत मातोश्री या निवासस्थानी निधन झाले.
____________________________________________________________________________


Balasaheb Thackeray (January 23, 1926; Pune - November 17, 2012; Mumbai) was the founder, politician, cartoonist, editor of Shiv Sena party in Maharashtra. This was the founder and founder of Sanghi, Marathi daily, and a major editor.

In the house of Prabodhana, on January 23, 1927, Balasaheb Thackeray was born in Pune. His father Keshav Sitaram Thakre alias Prabodhankar Thackeray was managing the public awareness through his writings, eloquence and work. The enlightenment used to clamber on unjust customs and racism. His contributions to the United Maharashtra movement were also important. The legacy of progressive thinking, progressive thinking, and aggressive thinking has also been realized in Balasaheb.

As a first artist - as a cartoonist - he started to comment on social issues. C. In 1950, he became a cartoonist in 'Free Press Journal'. Next time, he will be accompanied by veteran cartoonist R.K. Laxman also worked with him for some time. While working in the Free Press Journal, Balasaheb also worked in these areas for designing pictures and cartoons-advertisements for various organizations, companies and periodicals.

Later Balasaheb decided to leave his job and take his own weekly (cartoon). According to this decision, in August, In the 1960's, 'Marmik' started weekly. The 'Marmick' for the weekends was suggested by the enlightened writers. This is the first cartoon weekly in Marathi. The first issue of 'Marmik' was published at the hands of Chief Minister Yashwantrao Chavan. Or celebration Anant Kanekar was also present. Balasaheb initiated tension for the development of Maharashtra and for the awareness of Marathi man's self-respect. The United Maharashtra was established, but in Mumbai, there was an injustice to Marathi people. This question broke out by Marmick. When he came to Maharashtra, he tried to bring disrespect to the Marathi people through the first cartoon. C. From the 1960s till today, 'Marmik' plays a very important role in guiding all the important developments in the national and state level levels, and at every stage of history.

Produced in Maharashtra - Anger of Marathi hatred and the Marathi people - Disorder will not be removed by mere pictures. Balasaheb thought that there should be more organized efforts for this. Every roar of 'Har Har Mahadevchi' should be revived in the mind of Marathi people and every Marathi man should take pride in Maharashtra's self-respect. One day the father, Prabhodhankar Thakarene asked the question .. "If baby people gather, but will they give me the form of organization? "Balasaheb said." Though the thought is going on ... the name of the organization ... "" I say the name ... ..... Shiv Sena .......... After this, Balasaheb said on June 19, .s In 1966, Shiv Sena was formed. Maharashtra has a prosperous tradition of social reformers, but the Marathi man has remained behind. There are facilities in Maharashtra, but Marathi people are suffering from misery. There are industries in Maharashtra, but Marathi youth unemployed; Maharashtra has money, but Marathi people are poor. This situation was recognized by a microscopic observer like Balasaheb. Maharashtra is respected in India, but Marathi people are humiliated in Maharashtra (mainly in Mumbai). This contradiction was brought to the notice of Maharashtra by Balasaheb through Shivsena. Through this, the Marathi people were united. Shivsena's first rally on October 30, In 1966, it took place at Shivtirtha Maidan. About 5 lakh people had gathered at this gathering. From this gathering, the relationship between Shiv Sena chief Balasaheb and Shivtirtha (Shivaji Park) began to develop among the Marathi people. From now on till date, the crowd and balasaheb thackeray have not been able to math today.

Apart from the eloquence, penetrative writing is also an important feature of Balasaheb's personality. Prabodhankar Thackeray and Prahlad Keshav Atre are influenced by their writers. Apart from this, the cartoonist's eye-catching inspection is also among them. It is not an exaggeration if you say that 'Samna' is not only Shivsena's mouthpiece but a Maharashtrian, he is a hunky person. Seeing Maharashtra's full view of Bal Thackeray's editorials in 'Samna'

Shiv Sena chief Balasaheb and Bhup Shiv Sena-BJP in the demise of late leader Pramod Mahajan Alliance has been shaped. In addition to this, due to the storm-related meetings of the Chief of the Shiv Sena. In 1995, Shiv Sena-Bharatiya Janata Party government was formed in Maharashtra, and Manohar Joshi became the first Chief Minister of Shiv Sena. It was the first congressional government in the true sense of Maharashtra. It was only because of the rhetoric and work style of Shiv Sena chief Bal Thackeray.

Balasaheb had also expressed his views against Hindutva. The fanatics who create bombs, anti-national activities do not have the right to live in this country.Who should not be a part of the politics of ballad politics? He presented a clear idea to the people of Shiv Sainiks and the people - not to oppose the nationalist Muslim people who consider India as their country. This artificial achievement of the Hindu Rudhyasamrat is the result of this clear and arbitrary role. The declaration of 'proudly speaking we are Hindus' has been achieved in Maharashtra, due to Shiv Sena's motto.

Balasaheb's original concept of many schemes and projects, such as Jhunka-Bhakar Centers Scheme, old age chain, old age pension, housing for slum dwellers, Mumbai-Pune expressway, Mumbai's flyover, Bombay's name. BalaSaheb's criticism of the idea of ​​organizing anti-culture festivals like Valentine's Day, paraprasatias and against the Bangladeshi protesters. Balasaheb did not take any idea of ​​caste being cast in politics. He also wings in the youth's aspirations. That is why the Marathi youth of many caste groups have received various powers. This is the difference between other parties and Shiv Sena and other leaders and Balasaheb.

Balasaheb Thackeray did not play politics of caste politics, cooperative societies established by the sugar factories, and the unconstitutional state strategy. Balasaheb adopted this methodology, to identify young minds with pride, to understand the pulse of the masses, to express their pulse and propose them with the help of a single-or-aerotic oratory style and through aggressive organization. Balasaheb created such a number of leaders like Manohar Joshi, Sudhir Joshi, Pramod Navalkar, Madhukar Sarpotdar, Chagan Bhujbal, Suresh Prabhu, Anand Dighe, Dattaji Nalawade. Shiv Sena's current executive chief Uddhav Thackeray and Maharashtra Navnirman Sena Chief Raj Thackeray's son Raj Thackeray, of course, Balasaheb Thakre also have a big share. To give proper governance to the rule of power without holding any authority, politics itself - the rule of power, especially Balasaheb.

Many leaders come and go. Elections, publicity, post, money, and finally, statues of an idol are almost the end of the politics of most politicians. But a warrior's fiercely warrior never fades for the welfare of people. Shiv Sena chief Balasaheb Keshav Thackeray is the only warrior.

On 17th November, Balasaheb Thackeray He died at the residence of Matoshree at 15.30 PM at Mumbai.

0/Post a Comment/Comments

थोडे नवीन जरा जुने